COVID-19'a Karşı Tazeleme Aşıları
Güçlendirici Aşılar
Mevcut Omikron dalgasında, tazeleme aşıları olarak da bilinen güçlendirici aşılar özellikle önemlidir. Daimî Aşı Komisyonu (STIKO), risk grupları için ikinci bir tazeleme aşısı önermektedir. Kimlere tazeleme aşının gerektiğini ve kapsamlı koruma için güçlendirici aşının neden çok önemli olduğunu ve güçlendirici aşı ile ilgili tüm bilgileri burada bulabilirsiniz.
Güçlendirici aşı neden gereklidir?
Almanya’da yaygın olan oldukça bulaşıcı omikron varyantı göz önüne alındığında, kendi korunmanız ve sağlık sisteminin aşırı yüklenmesini önlemek için tazeleme aşısı özellikle önemlidir. Çünkü uzun zaman önce aşıları tamamlanmış veya ilerlemiş yaştan ya da önceki hastalıklar nedeniyle bağışıklık tepkisi zayıflamış kişilerde zamanla bağışıklık koruması da azalır. Ancak bu doğal bir süreçtir: Prensip olarak bağışıklık sistemi, korona virüsle nasıl hızlı ve etkili bir şekilde mücadele edeceğini yavaş yavaş unutur.
Bu nedenle vücudun aşı korumasını tazeleme aşısı ile güçlendirerek iyileştirmek önemlidir – STIKO şimdi özellikle risk altında olan kişilere kapsamlı koruma için ikinci bir tazeleme aşısı bile önermektedir. Çünkü şu durum hala geçerli: Korona aşısı, hastalığın ciddi ve ölümcül seyrine karşı en etkili korumadır. COVID-19 hastalarının hastaneye yatış sayısını önemli ölçüde azaltır. Bu, RKI raporlarındaki aşılama etkinliğine ilişkin sürekli güncellenen verilerle gösterilmektedir. ABD’den gelen veriler gösteriyor ki: Üç korona aşısı ile ciddi hastalıklara karşı koruma neredeyse yüzde 100’e çıkıyor.
Güçlendirici aşılar hangileridir?
BioNTech/Pfizer ve Moderna’dan özel ayarlanmış Omikron aşılarına yeşil ışık
COVID-19 pandemisinin gelişimi ve koronavirüs SARS-CoV-2’nin yeni virüs varyantlarının üremesi dinamik süreçlerdir. Bu nedenle korona aşıları, örneğin korona virüsünün şu anda baskın olan Omikron alt varyantlarına karşı yüksek düzeyde bir bağışıklık korumasını garanti edebilmek için sürekli olarak geliştirilmektedir.
Eylül 2022’de Avrupa Komisyonu, BioNTech/Pfizer ve Moderna’nın omikron varyantına uyarlanmış Corona aşılarını onayladı.
Güçlendirici aşı nasıl etki eder?
Güçlendirici (Booster) aşı, tazeleme aşısının eş anlamıdır. “Booster” terimi İngilizce’den gelir ve anlamı “güçlendirici” dir. Tazeleme aşılamasıyla, azalan bağışıklık koruması basit ve etkili bir şekilde güçlendirilebilir. Çünkü güçlendirici ile bağışıklık sisteminiz korona virüsü tekrar hatırlar ve böylece onunla mücadeleye daha iyi hazırlanır. Bu şekilde tazeleme aşısı, aşı korumasının – ilerleyen yaş veya önceki hastalıklardan bağımsız olarak – etkili bir şekilde sürdürülmesini sağlar ve virüsün daha fazla yayılması önemli ölçüde azalır.
Bilmekte fayda var: Omikron varyantı tarafından tetiklenen hastalığın seyri, ortalama olarak delta varyantına göre daha hafif seyretse de, iyi bir aşı koruması önemini koruyor. Çünkü SARS-CoV-2 enfeksiyonu zararsız bir soğuk algınlığı değildir, ancak birçok komplikasyonla (kan pıhtılaşması veya inme gibi) ve uzun vadeli sonuçlarla (COVID sonrası ve uzun süreli) ilişkilendirilebilir. İyi bir aşı koruması, ciddi hastalık ilerlemesine karşı korur ve bir enfeksiyon durumunda vücudun kontrollü bir bağışıklık tepkisi sağlar. Bunun nedeni, diğer şeylerin yanı sıra, vücudun aşılama sonucunda oluşturduğu ve virüsle erken ve hedefli bir şekilde savaşabilen bazı hafıza hücreleridir (B ve T hücreleri olarak adlandırılır). Bu bağışıklık hücreleri, ciddi hastalıklara karşı korunmada kilit bir rol oynar ve tazeleme aşısı, bu korumayı önemli ölçüde artırır.
Güçlendirici aşıyı kimler olmalı?
STIKO, 12 yaş ve üstü tüm vatandaşlara COVID-19 güçlendirici aşı önermektedir.
Daimi Aşı Komisyonu (STIKO), aşılama aralığına ilişkin tavsiyelerini değiştirmiştir ve gelecekte, sağlıklı bir bağışıklık sistemine sahip 12 yaş ve üstü kişiler için temel aşılama ile ilk tazeleme aşısı arasında en az 6 aylık bir aralık önermektedir. Tavsiye, hamileliğin ikinci üç aylık döneminden itibaren hamile kadınlar için de geçerlidir. STIKO’ya göre, ön hastalıkları olan 5 ila 11 yaş arasındaki çocukların da temel aşılardan 6 ay sonra tekrar aşı olmaları gerekir.
İyileşenler veya bir aşılama serisinden önce, sırasında veya sonrasında koronavirüs ile enfekte olan kişiler için aşağıdaki kurallar geçerlidir:
2 dozluk serideki ilk aşılamadan sonra enfekte olan kişiler, enfeksiyondan 6 ay sonra ikinci aşı dozunu almalıdır.
2 dozluk serinin ikinci dozundan 3 ay sonra enfekte olan kişiler, yalnızca 2. tazeleme aşısı endikasyonu varsa tazeleme aşısı yapılmalıdır.
İlk aşılamadan önce enfekte olan ve daha sonra en az 4 hafta arayla bir aşı dozu alan herkes, bir önceki aşılamadan 6 ay sonra tazeleme aşısı yaptırabilir.
En az 3 aylık bir süre içinde iki kez enfekte olan aşılanmamış kişiler, temel aşılanmış kabul edilir. Tazeleme aşılaması mevcut önerilere göre (genellikle 2. enfeksiyondan 3 ay sonra) yapılmalıdır.
3 aydan kısa bir süre sonra ikinci kez enfekte olan aşılanmamış kişiler, temel bağışıklama için genellikle 2. enfeksiyondan 3 ay sonra bir aşı dozuna ihtiyaç duyar. Tazeleme aşılaması, mevcut önerilere göre (genellikle birincil bağışıklamanın son aşı dozundan 3 ay sonra) yapılmalıdır.
Mümkün olan en iyi bağışıklığı elde etmek için, 3 veya daha fazla koronavirüs enfeksiyonu geçirmiş aşılanmamış kişilere de bir tazeleme aşısı önerilir. Son enfeksiyondan itibaren en az 3 aylık bir ara gözlemlenmelidir.
Dördüncü korona aşısı:
STIKO, ikinci güçlendirici aşı tavsiyesini genişletiyor
Belirli insan grupları için aşı korumalarını yenilemek – üçüncü bir korona aşısı yetmiyorsa, ek bir dördüncü ( 2. Güçlendirme) korona aşısı özellikle yapmak – önemlidir. STIKO, güncel tavsiyesinde altta yatan bir hastalığın sonucu olarak ciddi COVID-19 vakaları riski yüksek olan 60 yaşından büyük yaşlılar, 5 yaşından büyük kişiler için 2. bir tazeleme aşısı önermektedir.
Bu insan grupları, son olaydan (önceki enfeksiyon veya COVID-19 aşısı) en geç altı ay sonra bir mRNA aşısı ile dördüncü korona aşısını yaptırmalıdır. Gerekçeli münferit durumlarda bu süre 4 aya kadar kısaltılabilir. Bununla birlikte, immünolojik olarak sağlıklı kişilerde, uzun süreli koruma için daha uzun bir aşılama aralığı immünolojik olarak daha uygundur.
Gelecekte tüm vatandaşlar için ek tazelememe aşılarının gerekli olup olmayacağı ve gerekli olacaksa ne zaman gerekli olacağı henüz öngörülememektedir. STIKO, şu an için sağlıklı bir bağışıklık sistemi olan 60 yaşın altındaki kişiler için ikinci bir tazelememe aşısı önermemektedir, çünkü mevcut bilgilere göre bu grup dördüncü bir aşıdan önemli ölçüde fayda görmemektedir.
Bu aşılar arasındaki fark nedir?
Temel aşılamanın optimizasyonu, üçüncü aşılama, tazeleme aşısı ve güçlendirici aşılama
Temel bağışıklama genellikle COVID-19’a karşı bağışıklama anlamına gelir; örneğin, onaylarına göre bir (Johnson & Johnson’dan Janssen®) veya iki aşı (BioNTech / Pfizer’den Comirnaty® veya Moderna’dan Spikevax® (Vaccine Moderna) veya AstraZeneca’dan Vaxzevria®).
Hatırlatma (tazeleme) aşısı, azalan bir bağışıklık tepkisini tekrar artırmak için yapılan yeni bir aşıdır. Bu, örneğin tetanoz veya çocuk felci gibi çeşitli bakteriyel veya viral patojenler için sabit zaman aralıklarında zaten bilinmektedir, böylece aşı koruması korunur. Korona aşısı durumunda, hatırlatma (tazeleme) aşısı, tam bir temel aşılama seriden sonra bir mRNA aşısının bir dozunun yeniden uygulanması anlamına gelir. Uzun vadede aşı korumasını sürdürmeye hizmet eder. Bu COVID-19 aşısı, genellikle temel aşılamadan altı ay sonra yenilenmelidir.
Güçlendirici (Booster) aşı, hatırlatma (tazeleme) aşısının eş anlamıdır. “Booster” terimi İngilizce’den gelir ve anlamı “güçlendirici” dir.
Güncellik: 09.2022, Kaynak: Bundesministerium für Gesundheit